Nerwica uznawana jest za chorobę cywilizacyjną, epidemię XXI wieku, stanowi też jedno z najczęściej diagnozowanych zaburzeń psychicznych. Jest to ogromne wyzwanie dla medycyny i psychologów, ponieważ objawy nerwicy mogą przybierać różne postaci, często nie kojarzone w ogóle z lękiem czy problemami natury emocjonalnej.
Co to jest nerwica, szerokie spektrum objawów
Nerwica to różne zaburzenia osobowości o podłożu lękowym. Nazywa się ją także chorobą emocji. O tym jakie są objawy nerwicy decyduje jej rodzaj. Mogą one obejmować tak skrajne reakcje jak fobie, lęk, problemy w relacjach, społeczne, nieśmiałość, wyobcowanie, kompulsje, ale też szereg somatycznych symptomów, których często w ogóle nie kojarzy się z zaburzeniami lękowymi.
Rodzaje nerwicy
Ze względu na przyczyny, źródła oraz spektrum objawów wyróżnia się różne rodzaje nerwicy. U pacjentów z zaburzeniami lękowymi, niepokojem diagnozuje się:
- nerwicę neurasteniczną,
- nerwicę histeryczną,
- nerwicę lękową,
- nerwicę natręctw,
- nerwice wegetatywne.
Co to jest nerwica neurasteniczna?
Charakterystyczne objawy to:
- zmęczenie już od rana,
- złość, niechęć do obowiązków,
- lepszy nastrój w środku dnia.
W przypadku postaci hiperstenicznej pojawia się pobudliwość, skłonność do wybuchów gniewu. Natomiast nerwica hiposteniczna oznacza przewlekłe zmęczenie, problemy z koncentracją, pamięcią oraz snem. Neurastenicy często przejawiają negatywne nastawienie wobec otaczającego świata.
Typowe objawy nerwicy histerycznej
Bardzo często osoby z tym zaburzeniem myli się z hipochondrykami, ponieważ są silnie skoncentrowane na obserwowaniu własnego organizmu, pod kątem wyszukiwania chorób, dolegliwości, zagrożeń. To osoby, które wciąż odwiedzają lekarzy i nie przyjmują do wiadomości, że somatycznie są zdrowe. Nasilenie nerwicy histerycznej to objawy cielesne, takie jak drgawki, niedowłady, napady przypominające padaczkę, problemy ze słuchem, wzrokiem, czy kula histeryczna, czyli utrudnione oddychanie oraz przełykanie.
Nerwica lękowa
Bardzo często jest efektem tłumionych przez długie lata emocji, lęków, napięcia. Osoby dotknięte tym zaburzeniem wypatrują zagrożeń na każdym kroku, żyją w ciągłym strachu o siebie, bliskich i cały świat. Bardzo często dochodzi do różnego rodzaju fobii, a fizyczne objawy nerwicy lękowej to m.in. drżenie rąk i nóg, nadmierne pocenie, trudności w oddychaniu i bóle w klatce piersiowej.
Jak objawia się nerwica natręctw?
To kolejny, często diagnozowany, rodzaj nerwicy, oznaczający tzw. zaburzenia obsesyjno-kompulsywne. Obsesje to nic innego jak myśli, od których trudno się uwolnić, na które często nie ma się wpływu i nie można ich kontrolować. Z kolei kompulsje oznaczają pewien przymus, przywiązanie do rytuałów, czynności, również umysłowych. Typowe są m.in. zachowania takie jak mycie rąk, układanie w przedmiotów na biurku lub ciągłe liczenie. Zachowania obsesyjne i kompulsywne stanowią często rodzaj zasłony dymnej przed lękami, obawami, które przerastają osobę dotkniętą tym zaburzeniem
Objawy nerwicy wegetatywnej
Stres, silne emocje i lęki, które towarzyszą zaburzeniom nerwicowym, mogą na dłuższą metę rozregulować organizm, szczególnie układ nerwowy, pokarmowy i krążenia. Tak rozwija się nerwica wegetatywna, która manifestuje się m.in. nadciśnieniem tętniczym, zaburzeniami trawienia czy owrzodzeniem żołądka.
Jakie są objawy nerwicy?
Wiemy już, że mogą mieć różny charakter, w zależności od jej podłoża. Najważniejsza klasyfikacja wyróżnia:
- objawy somatyczne,
- objawy emocjonalne,
- objawy poznawcze.
Somatyczne objawy nerwicy obejmują przede wszystkim dolegliwości bólowe i zaburzenia funkcjonowania narządów. Ze względu na ich charakter , niewynikający z rzeczywistych chorób, nie da się ich wyleczyć standardowymi środkami i kuracjami. Są to najczęściej następujące objawy:
- bóle głowy, żołądka, kręgosłupa,
- uczucie bólu serca,
- zawroty głowy,
- kołatanie serca,
- uderzenia gorąca i rumieńce,
- problemy z oddychaniem, uczucie duszności,
- sztywność mięśni i ból, zmęczenie całego ciała,
- zaburzenia zmysłów (słuchu i wzroku),
- zaburzenia w obrębie układu pokarmowego,
- alergie oraz atopowe zapalenie skóry.
Emocjonalne zaburzenia w przebiegu nerwicy wynikają głównie z tego, jak osoby chore odbierają otaczający świat. W ich wyniku odczuwają m.in.:
- ciągły, niezdefiniowany niepokój, poddenerwowanie, poczucie zagrożenia, lęk,
- czarnowidztwo,
- fobie,
- przewlekłą lub nawracającą apatię i zniechęcenie,
- irytację, niecierpliwość, frustrację,
- trudności z odczuwaniem przyjemności,
- chwiejne i zmienne nastroje,
- chwiejność emocjonalną,
- problemy ze snem.
Objawy poznawcze związane z nerwicą to przede wszystkim:
- trudności w zapamiętywaniu, przyswajaniu i zapamiętywaniu informacji, osób, wydarzeń, terminów,
- problemy z koncentracją i zamykanie się w świecie wewnętrznym,
- myśli, ruchy i czynności obsesyjne oraz kompulsywne,
- poczucie odizolowania od świata.
Leczenie nerwicy
Nie ma jednej, uniwersalnej odpowiedzi na pytanie jak leczyć nerwicę. Chociażby ze względu na jej różne rodzaje, podłoże i objawy. Najlepszym wyjściem jest kontakt z lekarzem psychiatrą, neurologiem, z psychologiem lub z psychoterapeutą. Co prawda stosuje się leczenie farmakologiczne (np. w silnych zaburzeniach lękowych, fobiach), niemniej jednak kluczowe znaczenie ma dotarcie do źródeł problemu i tu nieceniona jest psychoterapia (indywidualna albo grupowa).
Zdjęcia: pixabay.com, shutterstock
