Jeśli chodzi o doznania smakowe, moje ulubione przysmaki, a zarazem małe słabości, prym wiedzie czekolada. Przy czym jestem zdecydowanie fanką szlachetnej, intensywnej w smaku czekolady gorzkiej, a wszelkie wariacje na temat, np. niebanalne dodatki (sól, mięta, chili) są mile widziane.
Czekolada z przeszłością
Warto wiedzieć, że czekolada ma za sobą wielowiekową historię. Jak się okazuje już starożytni Majowie wykorzystywali nasiona kakaowca do wytwarzania napoju dla najszlachetniej urodzonych. Nazywano go Xococalit(gorzka woda). Do roztartych, szlachetnych kakaowych ziaren dodawano np. miód, kukurydzę albo chili. Napoje na bazie kakaowca doceniali również Aztekowie. Reszta świata, w tym Europejczycy, poznali magiczny smak czekolady dzięki odkryciu Kolumba. Choć tak naprawdę dopiero w XVII wieku spopularyzowano esencjonalny napój – roztarte ziarna kakaowca zalane ciepłą wodą z dodatkiem cukru. Na pierwszą tabliczkę czekolady trzeba było poczekać znacznie dłużej, bo aż do XIX wieku. No cóż, z mojego punktu widzenia świat przed czasami czekolady był zdecydowanie mniej przyjemny.
Czekolada – nie tylko kalorie
Czekolada, niezależnie od tego czy ją pijemy czy gryziemy, kojarzy nam się z dużą ilością kalorii, jak to słodycz. Niemniej jednak trzeba mieć na uwadze, że przysmak ten ma wiele plusów, a czekolada czekoladzie nierówna. I tak na przykład moja ulubiona gorzka ma bardzo niski indeks glikemiczny. W porównaniu ze słodszą mleczną wersją dostarcza także o wiele mniej cholesterolu (mleczna 10g, a gorzka 1 g w 100 gramowej porcji). W czekoladzie są również fenyloetyloaminy (PEA) – endorfiny, a także cenne składniki mineralne (magnez, potas, wapń, cynk, miedź i żelazo).
Czekolada niejedno ma imię
Czekolada to pojęcie ogólne, a bogactwo jej wersji przyprawia o szaleństwo kubki smakowe. Podstawowy podział dotyczy zawartości kakao:
• Czekolada gorzka – składa się z masła kakaowego, proszku kakaowego i cukru, czasem z domieszką wanilii. Zawiera przynajmniej 70% produktów z miazgi kakaowej i 2–5 razy więcej teobrominy niż mleczna.
• Czekolada mleczna – zdecydowanie najpopularniejsza, słodka i delikatna. Ma w składzie również mleko lub proszek mleczny i wanilię, a zawartość kakao nie przekracza 50%. Zwykle zawiera nie mniej niż 25% suchej masy kakaowej ogółem, 14% suchej masy mlecznej, 2,5% suchej odtłuszczonej masy kakaowej, 3,5% tłuszczu mlecznego oraz 25% tłuszczu ogółem.
• Czekolada deserowa – znajdziemy w niej miazgę kakaową, cukier, lecytynę oraz tłuszcz kakaowy lub inne dodatki. Najczęściej zawiera powyżej 50% produktów z miazgi kakaowej.
• Czekolada biała – no cóż, należę do tych, którzy nie uznają jej za czekoladę, ponieważ nie zawiera prawdziwego kakao, niektóre białe czekolady mają w składzie ok. 33% masła kakaowego.
Są jeszcze czekolady nadziewane… przeróżnymi dodatkami, niekonieczne słodkimi. Klasyką są orzechy i bakalie, owoce, słodkie musy, karmel, toffi. Ale można również zachwycać się oryginalnymi smakami, które ja osobiście uwielbiam – np. czekolada z solą albo z chili.
Dlaczego warto jeść gorzką czekoladę?
Zacznijmy od tego, że prawdziwa gorzka czekolada powinna mieć w składzie od 70 do 99% kakaowego ziarna, te o najwyższej zawartości to rarytas dla wytrawnych smakoszy, są intensywne, mocne, cierpkie, należy się nimi delektować, a nie objadać. A co nam daje taka dawka kakao w dobrej czekoladzie?
• Stymuluje myślenie dzięki zawartości substancji pobudzających mózg, np. pirazyny,
• Ma najwięcej węglowodanów, więc stanowi prawdziwy zastrzyk energii
• Zapobiega zakrzepom i miażdżycy, dzięki zawartości flawonoidów,
• Dzięki polifenolom wzmacnia serce
• Zawiera alkaloid teobrominy, który pobudza pracę nerek oraz oczyszcza je.
Pamiętajmy – dobra czekolada ma błyszczącą, jedwabistą powierzchnię, zachwyca delikatnym aromatem kakao, a nie kawy. Kiedy odłamujemy pyszny kawałek, powinniśmy usłyszeć charakterystyczny trzask, a powierzchnia w miejscu przełamania musi być gładka. Dobra czekolada rozpływa się w ustach i pozostawia trwały, cierpki posmak z nutą słodyczy.
Smacznego…
