Nadwrażliwa i bardzo sucha skóra to problem nie tylko natury estetycznej. Wiąże się też z dyskomfortem, podrażnieniem, świądem, a także ryzykiem powstania stanów zapalnych. Szczególnym wyzwaniem jest przesuszona i szorstka skóra u dziecka. Głównie z uwagi na jej niedojrzałą jeszcze strukturę i możliwość wystąpienia choroby, jaką jest atopowe zapalenie skóry.
Skóra dzieci dopiero się rozwija
Skóra małego dziecka (w wieku niemowlęcym) nie jest jeszcze w pełni dojrzała. Oznacza to, że jest dużo cieńsza, gruczoły łojowe nie są aktywne, brakuje jej obronnych lipidów, w ograniczonym zakresie działają gruczoły potowe. Bariery ochronne nie są szczelne, system termoregulacji również dopiero się rozwija. Można powiedzieć, że skóra małego dziecka jest prawie bezbronna, podatna na przesuszenie, złuszczanie, podrażnienia, a także na zakażenia.
Pielęgnacja ma znaczenie
Z uwagi na taką kondycję skóry szczególnego znaczenia nabiera kwestia właściwej pielęgnacji. Nie wolno stosować kosmetyków przeznaczonych dla dorosłych, których skóra ma inne potrzeby i inną odporność. Preparaty do pielęgnacji maluchów nie powinny zawierać konserwantów, substancji zapachowych, barwników, parabenów, ponieważ te składniki mogą dodatkowo podrażniać wrażliwą i bardzo suchą skórę. W efekcie dochodzi do podrażnienia, skóra dziecka jest szorstka, pojawia się uciążliwy świąd, może dochodzić do stanów zapalnych. Dobrym rozwiązaniem są kosmetyki pielęgnacyjne kupowane w aptekach, a w przypadku ryzyka alergii czy atopowego zapalenia skóry u dzieci – preparaty zalecone przez lekarza.
Chroń skórę dziecka
Na kondycję skóry dziecka wpływają również czynniki takie jak:
- zbyt suche powietrze,
- za długie kąpiele.
Dlatego należy zwracać uwagę na jakość powietrza w dziecięcym pokoju. Nawet w okresie jesienno-zimowym warto go wietrzyć pod nieobecność maluszka, przyda się też dobry nawilżacz powietrza. Jeśli chodzi o kąpiele, nie powinny trwać dłużej niż kilkanaście minut. Bardzo sucha skóra traci wilgoć w czasie zbyt długich zabiegów w kąpieli, ponadto woda i preparaty do mycia wypłukują naturalne lipidy, których i tak jest jeszcze niewiele na niedojrzałej skórze maluszka. Pamiętajmy również o tym, że po kąpieli delikatnie osuszamy, bez wycierania i energicznego pocierania, a następnie stosujemy odpowiedni dla dziecka balsam lub emulsję. Zwracamy uwagę na komfort termiczny, zbyt ciepło ubrane niemowlę spoci się, co może także wywołać podrażnienia, szczególnie, jeśli skóra jest szorstka, sucha i nadwrażliwa .
To może być alergia
Szorstka skóra u dziecka, podrażnienia, czerwone plamy i świąd – tak manifestuje się również alergia. Może być to reakcja zarówno na bodźce kontaktowe, jak i pokarmowe czy wziewne. Przyczyny (alergeny) mogą być różne – m.in. środek piorący, odzież z nienaturalnych tkanin, białko mleka, alergeny zwierzęce, roztocza kurzu itd. W tej sytuacji konieczna jest konsultacja lekarska, odpowiednie testy. Zalecenia będą dotyczyły eliminowania ekspozycji na alergen, czasem leków oraz odpowiedniej pielęgnacji wrażliwej skóry dziecka.
Atopowe zapalenie skóry u dzieci
Bardzo sucha, podrażniona skóra, uporczywy świąd to także objawy poważnej choroby przewlekłej jaką jest atopowe zapalenie skóry (AZS). Medycyna wciąż bada przyczyny tego schorzenia, najczęściej mówi się o podłożu alergicznym, zaburzeniach układu odpornościowego i obciążeniu genetycznym. Niestety w przypadku jednego rodzica z AZS ryzyko zachorowania przez dziecko wynosi ok 20-40%, ale już przy mamie i tacie z AZS rośnie do 60%.
W przebiegu choroby wyróżnia się trzy fazy:
- AZS u dziecka od 3 – 6 miesiąca do 2 roku życia – to przede wszystkim wysypka grudkowo-pęcherzykowa i rumień, najczęściej na policzkach i owłosionej skórze głowy,
- druga faza może zacząć się już w okresie niemowlęcym albo trwa od 3 do 12 r.ż. – zmiany skórne występują głównie pod kolanami, w zgięciach łokci oraz na grzbietach rąk i stóp, skóra jest szorstka i zgrubiała,
- wiek nastoletni, młodzież – wysypka może występować na całym ciele, symetrycznie.
AZS u dziecka – pielęgnacja
Tak wrażliwa, skłonna do podrażnień i bardzo sucha skóra wymaga specjalnego traktowania, nie ma bowiem naturalnych mechanizmów obronnych. Do mycia i pielęgnacji dzieci z atopowym zapaleniem skóry używa się specjalnych preparatów, tzw. emolientów, które wytwarzają specjalny, ochronny film lipidowy i dodatkowo regenerują. Natłuszczają, nawilżają i chronią szorstką skórę dziecka przed utratą wilgoci. Ze względu na to, że działanie takich kosmetyków utrzymuje się kilka godzin, trzeba pamiętać o powtórnych aplikacjach.
Kąpiel w przypadku AZS u dziecka nie powinna trwać długo (do wody dodaje się również emolient). Skórę dziecka osusza się delikatnie dotykając ręcznikiem i od razu należy nałożyć odpowiedni preparat natłuszczający. Dziecko z AZS powinno mieć ubranka z naturalnych, przewiewnych materiałów, najlepiej nie farbowane, a do ich prania najlepiej stosować hipoalergiczne detergenty. Po upraniu, ubrania oraz pościel należy wyprasować.
Leczenie atopowego zapalenia skóry
W zależności od wielu dziecka oraz kondycji skóry terapia może opierać się na:
- zastosowaniu leków antyhistaminowych i odpowiedniej pielęgnacji (jeśli występują podrażnienia i świąd, a skóra jest szorstka),
- antybiotykoterapii, jeśli doszło do zakażeń bakteryjnych,
- zastosowaniu sterydów albo maści przeciwzapalnych przy ostrych zmianach skórnych.
Skóra małego dziecka zawsze wymaga właściwej pielęgnacji. Bardzo sucha, podrażniona powinna być traktowana troskliwiej, zaleca się preparaty apteczne i przestrzegania opisanych zasad. Szczególnym wyzwaniem jest bardzo sucha, podrażniona skóra w przypadku AZS u dziecka – konsultacja lekarska i diagnostyka jest wówczas nieodzowna.
Zdjęcia: pixabay.com, shutterstock
