Etykieta i savoir vivre przy stole

Etykieta związania z podawaniem do stołu i spożywaniem potraw nabiera szczególnego znaczenia w przypadku oficjalnych spotkań, bankietów, przyjęć, które tak naprawdę mogą przytrafić się każdemu z nas. Dlatego warto znać zasady savoir vivre, nawet jeśli na co dzień możemy sobie pozwolić na swobodę i luz przy stole.

Stół nakryty zgodnie z etykietą

Już samo nakrycie stołu na eleganckie przyjęcie wymaga zastosowania pewnych zasad, począwszy od obrusu, a skończywszy na wyborze i ułożeniu sztućców czy szkła. Zanim ustawimy na stole niezbędne elementy trzeba go odpowiednio nakryć – podczas uroczystego, oficjalnego przyjęcia powinien na nim leżeć śnieżnobiały obrus, pod którym układa się grubszą tkaninę o rozmiarach nieco większych niż stół.

Talerze

Oczywiście wszystkie talerze powinny być jednakowe (dla każdego gościa) i stanowić komplet. Ich wybór jest ściśle związany z podawanymi potrawami, nie należy jednak stawiać ich jeden na drugim. Wszystkie talerze, którą są pod spodem stanowią jedynie podstawę i nie je się z nich. Mały talerz na pieczywo ustawia się z lewej strony za sztućcami.

Sztućce

Jest ich czasami sporo i układa się je po obu stronach talerzy, a kolejność zależy od podawanych dań, począwszy od zewnątrz. Pamiętajmy o podstawowych zasadach układania sztućców:

• noże układa się ostrzami w kierunku talerza,
• łyżki leżą wgłębieniami w górę,
• widelce układamy zębami w górę,
• sztućce do deserów mogą znajdować się za talerzem, równolegle do krawędzi stołu, tylko podczas mniej oficjalnych przyjęć,
• na uroczyste okazje zaleca się układanie na stole sztućców do deseru tuż przed jego podaniem,
• łyżeczka i nóż do owoców leżą tak, by uchwyt skierowany był w lewo, a widelczyk do ciasta odwrotnie,
• noże do masła układa się na talerzykach na pieczywo,
• łyżeczki do herbaty i kawy układamy się na talerzyku z filiżanką,
• do ryb niezbędne są widelec oraz specjalne noże.

Kieliszki

Kieliszki wybieramy adekwatnie do podawanych alkoholi, przy czym kolejność ustawiania jest związana z ich wielkością. A zatem pierwszy od lewej strony znajduje duży kieliszek do wody, potem ustawiamy pękaty kieliszek do czerwonego wina, następnie smuklejszy – do białego wina,  później do szampana, a  na końcu małe kieliszki do wódki.

Rodzaje nakryć

Nakrycie podstawowe stosuje się do obiadu, który będzie składał się z trzech dań. Należy wówczas odpowiednio ułożyć:

• łyżkę do zupy,
• nóż i widelec do dania głównego,
• widelczyk deserowy,
• łyżeczkę deserową,
• kieliszek do wina,
• kielich do wody,
• serwetę.

Stosujemy się do etykiety, czyli:

• nóż powinien leżeć prawej stronie ostrzem w lewo,
• widelec układamy brzuszkiem do dołu z lewej strony,
• łyżkę do zupy kładziemy po prawej stronie noża,
• para sztućców deserowych leży nad talerzem,
• szkło ustawiamy po prawej stronie powyżej noża na wysokości nakrycia deserowego,
• serweta powinna być ułożona w centrum, ewentualnie z lewej strony lub powyżej nakrycia.

Nakrycie rozszerzone

Na przyjęciach, podczas których przewidziano wiele dań, do których podaje się różne napoje i trunki. W tym przypadku najczęściej nakrycie składa się z:

• dużego noża,
• noża do przystawek,
• noża do ryb,
• dużego widelca,
• widelca do przystawek,
• widelca do ryb,
• łyżki do zupy,
• widelczyka deserowego i łyżeczki deserowej,
• talerzyka na pieczywo,
• noża do masła,
• kieliszka do wina białego,
• kieliszka do wina czerwonego,
• kielicha do szampana,
• serwety,
• podtalerza na którym ustawiamy zastawę.

Kolejność serwowania potraw

Na eleganckich przyjęciach istotne jest też serwowanie potraw, przy czym kolejność nie różni się zasadniczo od tego, co praktykuje się na mniej oficjalnych spotkaniach:

• przystawki zimne,
• przystawki gorące,
• zupy,
• dania rybne i mięsne,
• sery,
• desery,
• owoce,
• kawa i herbata.

Jeśli istnieją odpowiednie warunki warto serwować kawę i herbatę w oddzielnym pomieszczeniu

Miejsca przy stole

Eleganckie przyjęcia to nie czas na „przepychanki” przy stole, poszukiwanie wolnego krzesła. Dlatego wyznacza się wcześniej miejsca oznaczając je bilecikiem z imieniem i nazwiskiem gościa. W tym przypadku również obowiązują pewne reguły. Gospodarze zasiadają naprzeciwko siebie, po ich bokach siedzą goście. W miarę możliwości staramy się, aby kobiety i mężczyźni siadali obok się na przemian. Warto zwrócić uwagę na to, by nie usadowić obok siebie osób, które nie darzą się sympatią.

Etykieta – kulturalny gość przy stole

Oczywiście zasady savoir vivre dotyczą nie tylko gospodarzy czy organizatorów gali, przyjęcia. Etykieta zachowania przy stole wymaga zastosowania się do pewnych zasad:

• Nie zostawiamy serwety złożonej – rozkładamy na kolanach, a po skończonym posiłku odkładamy po prawej stronie nakrycia.
• Dłonie powinny być trzymane na stole, a łokcie przy ciele, nie opieramy ich o stół.
• Niedopuszczalne jest poprawianie makijażu i fryzury przy stole.
• Nie dmuchamy na zbyt gorącą potrawę, jemy wtedy, kiedy ma odpowiednią temperaturę.
• Winem delektujemy się małymi łyczkami.
• Nie upominamy się o następny kieliszek alkoholu.
• Przed napiciem się wody należy wytrzeć usta serwetą.
• Po zjedzeniu zupy odkładamy łyżkę na podstawkę głębokiego talerza, natomiast nóż i widelec układamy równolegle (na wzór godziny 5).
• Odchodząc od stołu po zakończonym posiłku należy podziękować gospodarzowi.

Zdjęcia: pixabay.com, shutterstock