Dyssomnia oraz parasomnia, do której zaliczamy lęki nocne, koszmary senne, bruksizm, lunatykowanie, mówienie przez sen czy paraliż nocny to zaburzenia snu, które mogą przytrafić się każdemu z nas. Ba! Dotyczą coraz większego odsetka populacji. Szacuje się, że około 30% ludzi cierpi na różnego rodzaju problemy ze snem. Niektóre z nich są bardzo poważne. Źle wpływają na życie prywatne i zawodowe, zakłócają prawidłowe funkcjonowanie człowieka – zarówno fizyczne, jak i umysłowe i emocjonalne. Powodują obniżenie koncentracji, spowolnienie reakcji, luki w pamięci, rozdrażnienie, spadek motywacji. Mogą być przyczyną zmiennych nastrojów i obniżonej odporności, a także zwiększać skłonność do tycia i uzależnień. Dlatego lekarze biją na alarm i przypominają – nigdy nie lekceważ problemów ze snem. Co powoduje zaburzenia snu i jak sobie z nimi radzić?
Zaburzenia snu – organiczne i nieorganiczne
Wbrew pozorom zaburzenia snu nie są schorzeniem posiadającym jeden wspólny mianownik i jedną wspólną przyczynę. Wyróżnia się bowiem zaburzenia snu organiczne, które są jednym z objawów choroby natury somatycznej lub psychicznej oraz zaburzenia nieorganiczne – wywołane czynnikami emocjonalnymi lub psychicznymi. Do tych pierwszych zalicza się lunatykowanie, nadmierną senność, chrapanie, bezdech senny oraz narkolepsję. Wśród drugich znajduje się zmora nocna – bardzo częsta przypadłość, która dotyka ludzi w fazie REM, lęki nocne oraz upojenie senne. Więcej na ten temat znajdziesz tu: https://lekarzebezkolejki.pl/blog/zaburzenia-snu-skad-sie-biora-i-czy-mozna-im-zapobiec/w-1458
Zaburzenia snu a choroby fizyczne i psychiczne
Niespokojny sen, bezsenność, lęki i zmora nocna, a także wiele innych zaburzeń snu może być objawem rozmaitych problemów zdrowotnych. Wśród tych najczęściej powtarzających się można wymienić choroby układu krążenia, w szczególności niewydolność serca i nadciśnienie, problemy hormonalne jak np. nadczynność tarczycy lub menopauza oraz depresję. Co robić? Przede wszystkim należy przyjrzeć się swojemu organizmowi, wykonać potrzebne badania i skonsultować z lekarzem pierwszego kontaktu. W przypadku zaburzeń psychicznych, jak depresja, niezbędna będzie wizyta u psychiatry.
Problemy ze snem a przyjmowane leki i używki
To nie tajemnica, że zaburzenia snu to częsty skutek uboczny przyjmowania niektórych leków. Jeśli podejrzewasz, że przyjmowany przez ciebie lek powoduje problemy ze snem, powiedz o tym lekarzowi, który go przepisał. Być może możliwe jest zastosowanie zamiennika. Problemem są też używki, zwłaszcza alkohol. Wiele osób ma błędne przekonanie, że po lampce wina śpi się lepiej. W rzeczywistości jest odwrotnie. Może i zasypia się szybciej, ale jakość snu pozostawia wiele do życzenia. Sen po alkoholu jest płytszy i utrudnia pełną regenerację sił.
Niespokojny sen a długotrwały stres
Zaburzenia snu, szczególnie zmora senna i niespokojny sen to bardzo często skutek przebytej traumy lub przewlekłego stresu. W tego typu sytuacjach niezbędna może okazać się psychoterapia. Rozwiązanie problemów, które doprowadziły do pojawienia się zaburzeń zwykle wystarczy, by dobry i zdrowy sen powrócił.
Jak leczyć zaburzenia snu?
Zanim przejdziemy do leczenia zaburzeń snu, należy dokładnie zbadać źródło problemu. Czasami potrzebne jest wykonanie zwykłych badań, a czasami wizyta u psychiatry. Kluczem do rozwiązania dokuczliwych zaburzeń jest przede wszystkim dobra diagnoza, a następnie leczenie i monitorowanie przez specjalistę.
Kiedy farmakoterapia?
Większość problemów związanych ze snem można leczyć farmakoterapią. Oczywiście dobór leków uzależniony jest od rodzaju zaburzenia. I tak np. bezsenność zazwyczaj leczy się lekami nasennymi, mającymi na celu pomóc ludziom w zasypianiu. Z kolei przy narkolepsji, niezbędne są leki pobudzające, stosowane w celu zmniejszenia skutków senności w ciągu dnia. Przy narkolepsji, której towarzyszy katapleksja, paraliż senny czy halucynacje hipnogeniczne, bardzo często stosuje się antydepresanty. Jeśli chodzi o lunatykowanie, to skuteczne w leczeniu mogą być środki uspokajające i antydepresyjne.
Medytacja i ćwiczenia
Niektóre zaburzenia snu, w tym bezsenność i niespokojny sen wynikający ze stresującego trybu życia, można zminimalizować stosując techniki relaksacyjne, medytując i praktykując jogę. Ale tak, jak zostało zaznaczone wcześniej – zanim rozpocznie się odpowiednie leczenie, w pierwszej kolejności należy skontaktować się ze swoim lekarzem rodzinnym, który po przeprowadzeniu wywiadu zaleci najbardziej właściwe rozwiązanie.
