W galeriach handlowych rozbrzmiewają dźwięki hitu nie do zdarcia, jakim jest „Last Christmas”, a „Kevin sam w domu” zapowiada swój triumfalny powrót na ekrany telewizorów. To znak, że coraz bliżej święta. A jak święta to oczywiście najlepsze potrawy bożonarodzeniowe i moje ulubione ciasta świąteczne. Sernik czy makowiec smakują przecież najlepiej przy wigilijnym stole…
Świąteczne słodkości
Wśród wigilijnych potraw nie może zabraknąć smakowitych wypieków, a domowe ciasta na święta towarzyszą nam także w kolejne dni Świąt. Piernik, makowiec, sernik, kutia, keks, ciasto drożdżowe – to podstaw, jeśli chodzi o słodkie świąteczne menu. Okazuje się, że nadal kultywujemy tradycje i w 84% domów na stołach będą królować domowe wypieki (sondaż CBOS). Jeśli chodzi o świąteczną, słodką listę przebojów prym wiodą takie rarytasy jak:
- piernik i pierniczki – symbolizujące niegdyś wysoki status i dobrobyt, aromat korzennych przypraw (cynamon, kardamon, gałka muszkatołowa, imbir, goździki, ziarenka anyżu i ziela angielskiego) zwiastuje nadchodzące święta,
- makowiec – to niekwestionowany król świątecznych wypieków, w różnych wersjach – tradycyjny makowiec zawijany, seromak, tarta, makowiec na cieście drożdżowym, francuskim itp.. Smaku i aromatu dodają mu owoce, bakalie, skórka pomarańczowa i słodki lukier,
- sernik – kolejny hit, jeśli chodzi o ciasta świąteczne, bohaterem jest tu ser biały (twaróg), o dodatkach decyduje konkretny przepis, możemy bowiem przygotować sernik wiedeński, królewski, krakowski itp.; przygotowuje się wersje na różnych spodach (ciasto kruche, herbatniki) albo bez. Sernik wieńczy polewa czekoladowa, lukier, cukier puder, czyli jest słodko, kalorycznie i przepysznie,
- keks – ciasto nafaszerowane bakaliami, które stanowią nieodłączny element wigilijnych i świątecznych dań,
- kutia – to tak naprawdę nie ciasto, ale tradycyjny wigilijny deser z ziaren pszenicy, miodu, bakalii, owoców, orzechów itp.
Oczywiście jest wiele innych ciast, które można przygotować na święta – na stołach pojawiają się również takie delikatesy jak orzechowiec, miodownik, ciasto drożdżowe z owocami, pleśniak, a nawet świąteczne torty.
Świąteczne ciasta – symbolika i znaczenie
Warto wiedzieć, że wybór ciast świątecznych jest nieprzypadkowy, szczególnie jeśli chodzi o wigilijne wypieki. Wiadomo bowiem, że każda potrawa na wigilijnym stole ma swoje znaczenie i tradycję. A jak to jest z ciastami świątecznymi?
- mak – to jeden z najważniejszych świątecznych symboli, według tradycji przynosi domowi dostatek, wierzono, że jego brak może ściągnąć na dom pecha i nieszczęścia,
- pierniki to kolejny symbol dobrobytu i wyższego statusu społecznego, bogato przyprawione pachnące korzennymi przyprawami pierniki jadało się jeszcze długo po wigilijnej wieczerzy,
- orzechy to składnik wielu świątecznych ciast, mają bardzo bogatą symbolikę, kojarzy się je np. z mądrością, witalnością, płodnością oraz szczęściem,
- owoce – do ciast na święta dodaje się zarówno bakalie, owoce suszone, kandyzowane, jak i świeże. Ich symbolika jest szeroka, np. kuliste jabłko utożsamia się z matką ziemią i wiecznością, gruszka to miłość i relacje międzyludzkie, figi i daktyle mają przynieść płodność, dostatek, powodzenie i zdrowie,
- mąka, jako nieodzowny składnik ciast, symbolizuje pomyślność w nadchodzącym roku.
Najlepsze sposoby i przepisy na świąteczne wypieki
Jak łatwo się domyślić jest wiele przepisów na makowiec, sernik, keks na bogato itd. Chyba każda pani domu ma swoje sprawdzone receptury na struclę makową czy najlepszy piernik. Niektóre z nich przechodzą z pokolenia na pokolenie. Sięgamy po to, co dobre, sprawdzone, lubiane – święta to czas tradycyjnych smaków, a nie eksperymentów kulinarnych. Oczywiście niektórzy sięgają po przepisy w wersji „dla zaawansowanych”, inni postawią na tzw. szybkie ciasto. Doskonałym przykładem może być słodki król świątecznych stołów, czyli makowiec. Makowiec zawijany w wersji znanej i lubianej Ewy Wachowicz to receptura dla tych, którzy wszystko robią sami od a do zet, mają czas i serce do wielogodzinnych wyczynów kulinarnych. Ciasto powstaje na bazie tradycyjnych składników, takich jak mąka, drożdże, masło, jajka, śmietana, cukier. Nasza była miss nie idzie na skróty również jeśli chodzi o masę, w przepisie na makowiec pani Ewy jest mak do przemielenia, są jaja, bakalie, jest miód, marmolada, mleko, migdały. Nie da się ukryć, że taka rolada makowa musi smakować wybornie. Jeśli ktoś ma nieco mniej czasu (i zapału) może sięgnąć po gotową masę makową i wzbogacić ją np. rodzynkami, migdałami. Doskonałym sposobem na szybkie ciasto z makiem jest też skorzystanie z innych „gotowców”, takich jak ciasto filo albo francuskie. Wystarczy wówczas rozwinąć ciasto francuskie, starannie nałożyć na nie masę makową, zwinąć delikatnie, a następnie posmarować roztrzepanym jajkiem. I voila! nasz szybki makowiec zawijany gotowy. Analogicznie wygląda sytuacja ze świątecznym sernikiem, który można przygotowywać wedle tradycyjnych receptur, mielić prawdziwy wiejski ser itd. Na sernik w wersji ekspresowej potrzebujemy jedynie 3 jajek, słodkiego mleka skondensowanego i 0,5 kg twarogu zmielonego. Do zmiksowanych z mlekiem jajek dodajemy twaróg i gotową masę pieczemy w keksówce. Zamiast skomplikowanego piernika co się zowie można pokusić się o szybki przekładaniec bez pieczenia. Wystarczy kilka warstw korzennych, cienkich ciastek przekładanych powidłami śliwkowymi i domowym kremem (najlepiej ze świątecznymi dodatkami, takimi jak cynamon, anyż, bakalie i orzechy).
Jak widać ciasta świąteczne mogą być rożne, tak jak i nasze umiejętności kulinarne, Tak naprawdę w domowych wypiekach najważniejsze jest to, że są dziełem naszych rąk. Najlepiej jeśli wspólnym, bo rodzinne pieczenie i kucharzenie naprawdę bardzo łączy, jednoczy i może być świetną zabawą.
Zdjęcia: pixabay.com
