Badania potwierdzają, że zespół jelita drażliwego należy do najczęstszych chorób układu pokarmowego – objawy występują nawet u 10–20% przedstawicieli dorosłej populacji. Stąd coraz większe zainteresowania metodami leczenia. Jedną z nich jest dieta FOODMAP, którą warto poznać i zastosować, szczególnie w kontekście bardzo uciążliwych symptomów IBS (irritable bowel syndrome).
Objawy i specyfika IBS – zespołu jelita drażliwego
Zespół jelita drażliwego jest specyficznym schorzeniem o charakterze przewlekłym. Obejmuje układ pokarmowy, jelito cienkie i grube, a objawy nie są uwarunkowane zmianami organicznymi ani biochemicznymi. Co oznacza, że wynikają z uszkodzeń anatomicznych jelit ani z defektów w procesach przemiany materii. Przyczyny IBS są wciąż nie do końca poznane, podejrzewa się m.in.:
- zaburzenia funkcji motorycznej jelit,
- nadwrażliwość trzewną,
- zaburzenia na osi mózgowo-jelitowej,
- biegunki infekcyjne.
Na uwagę zasługuje fakt, że ponad połowa pacjentów z IBS ma zaburzenia w sferze psychologicznej, takie jak lęk, nerwica i depresja.
FOODMAP – dlaczego mogą zaszkodzić?
Z uwagi na uciążliwe i często krępujące objawy IBS (zaparcia, biegunki, wzdęcia, bóle brzucha) leczenie jest bardzo istotne dla pacjentów. Dieta FOODMAP jest jedną ze skutecznych metod, opracowaną i polecaną przez australijskich naukowców z Monash University. Skrót FOODMAP odnosi się do niskiej zawartości fermentujących oligo-, di- i monosacharydów oraz polioli (fermentable oligosaccharides, disaccharides, monosaccharides and polyols).
Naukowe badania potwierdziły, że właśnie szybko fermentujące węglowodany, takie jak fruktoza, laktoza, fruktany oraz alkohole polihydroksylowe (np. słodziki), mogą być odpowiedzialne za niepokojące objawy IBS. Dzieje się tak dlatego, że powodują nagromadzenie płynów w świetle jelita, przyspieszają jego motorykę, a w jelicie grubym podlegają fermentacji bakteryjnej. Konsekwencją jest wyższa produkcja dwutlenku węgla i wodoru, a także siarkowodoru i metanu. Stąd właśnie nieprzyjemne symptomy typowe dla IBS.
Jak stosować dietę FOODMAP?
Eliminacja i ograniczanie produktów bogatych w FOODMAP to zalecenia w leczeniu IBS, przy czym nie jest to dieta na zawsze. Leczenie dietetyczne obejmuje dwa etapy:
- pierwsza faza trwająca od 6 do 8 tygodnie to wykluczenie produktów zawierające duże ilości FODMAP,
- druga faza – stopniowe rozszerzanie diety o produkty zawierające więcej FODMAP, z uwzględnieniem indywidualnej tolerancji.
Dietę układamy w oparciu o wykaz produktów z FOODMAP oraz alternatywne zamienniki, które zawierają mniej szkodliwych węglowodanów. Należy zwrócić uwagę również na składy gotowych potraw – mogą zawierać np. słodziki czy też czosnek i cebulę, które znajdziemy w wielu mieszankach przypraw i daniach gotowych. Nie zapominamy również o wszechobecnym syropie glukozowo – fruktozowym, który eliminujemy z diety.
Zdjęcia: pixabay.com, mp.pl
