Jak wiadomo karnawałowy la grande finale stanowią Ostatki, które w tym roku wypadają dopiero 28 lutego, a zatem mamy okazję bawić się wyjątkowo długo. Niektórzy uważają, że ostatki to finisz karnawału, czyli dni pomiędzy tłustym czwartkiem a Popielcem, inni ostatkami nazywają wtorek tuż przed Popielcową Środą. Na pewno jest to czas, który tradycyjnie kojarzy się z zabawą, dobrym jedzeniem i przygotowaniem do wstrzemięźliwości związanej z Wielkim Postem.
Jak spędzamy Ostatki?
Oczywiście bardzo różnie – są wielkie bale, imprezy w klubach, domach, biesiady przy suto zastawionym stole, maskarady itp. Od pięciodniowego święta, jakim jest karnawał w Rio, po kameralne spotkanie znajomych przy dobrym winie. Warto jednak wiedzieć, że tradycja ostatków jest wielowiekowa i wykracza poza nasze granice. Geneza ostatkowych zabaw sięga średniowiecza, najhuczniej bawiono się wówczas np. w Wenecji (do dziś odbywają się tu najsłynniejsze karnawałowe bale), ale także w Hiszpanii, Portugalii, Francji czy Niemczech. Na brak ostatkowych wrażeń nie mogli narzekać mieszkańcy Czech, Rusi i krajów bałkańskich. Oczywiście bawiono się również w Polsce – hucznie, z dużą ilością tłustego jadła, tańcami, nie stroniono od polowań, kuligów, czyli rozrywek w stylu epoki.
Ostatki i karnawał – polskie tradycje
Pierwsze wzmianki o karnawałowych zabawach na dworach pojawiają się w XVII wiecznych zapiskach, ale tak naprawdę ostatkowe zabawy (tzw. śledzik, zapusty, podkoziołek) znane były znacznie wcześniej. Szczególnie hucznie i barwnie bawiono się na wsiach, gdzie np. oczekiwano już wiosny i odbywały się maszkary zapustne, czyli korowody hałaśliwych przebierańców budzących wiosnę. Przestrzegano również ostatkowego końca karnawału. Równo o północy, kiedy zaczynała się Popielcowa Środa, zaprzestawano zabaw i swawoli. Na Warmii i Mazurach wieszano wówczas na kominie patelnię, co symbolizowało pożegnanie z obfitym, tłustym jedzeniem na czas wielkiego postu.
Na świecie bawią się równie dobrze
Niewątpliwie najbardziej znanym wydarzeniem jest słynny karnawał w Rio de Janeiro, który rozpoczyna się w piątek przed Popielcem. Na brazylijskie święto tańca, radości i barw przyjeżdżają turyści z całego świata. Niemniej znane są weneckie obchody, w tym najsłynniejszy bal maskowy na placu św. Marka, który kończy wenecki karnawał. Barwne i roztańczone korowody wędrują też ulicami Nicei. Popularną tradycją jest także świętowane w ostatkowy wtorek Mardi Gras (tłusty wtorek), a najbardziej znane są nowoorleańskie parady. W wielu anglosaskich krajach obchodzi się również Pancake Tuesday, czyli wymarzony dzień dla łasuchów uwielbiających naleśniki czy tzw. pancakes.
Dziś ostatki świętujemy głównie w klubach, tańcząc, popijając trunki. Jak się okazuje współczesne zabawy nie odbiegają bardzo od tradycyjnych ostatków, podczas których, zgodnie ze staropolską przyśpiewką, bywało tak:
Kiej ostatki, to ostatki,
cieszcie się dziouchy i matki,
kiej ostatki to ostatki,
niech tańcują wszystkie babki,
kiej ostatki, to ostatki,
niech się trzęsą babskie zadki
zdjęcia: shutterstock, wikipedia
